ni Alfonso T. Ruda
DIPOLOG CITY, JAN. 8(PIA)--- Ipadayon sa mga negosyandor sa gobyerno ug Moro Islamic Liberation Front (MILF) ang exploratory talks sugod ugmang adlawa hangtud sa Martes (Enero 9-11) didto sa Kuala lumpur, Malaysia sa tinguhang mahunong na ang pila ka dekadang kagubot dinhi sa Mindanao.
Sumala pa sa Office of the Presidential Adviser on the Peace Process, natapos ang ang ika-23 nga exploratory talks niadtong Disyembre 23, 2011 nga parehong nagpahayag ug pasalig ang duha ka partido nga ipadayon ang negosasyon.
Gilauman nga ipadayon sa duha ka partido sulod sa tulo ka adlaw nga sinultihay ang pagtuki sa mga mahinungdinong isyo alang sa pagpanday sa framework sa kasabutan.
Nagkauyoin usab ang duha ka partido nga lugwayan ug laing duha ka tuig ang kinabuhi sa International Monitoring Team nga nakatakdang matapos karong Marso 2012 ug misagop sa Terms of Reference sa ilang Humanitarian Rehabilitation and Development Component.
Sa gipahigayong ika-23 nga exploratory talks, gi-awhag sa hepe sa mga negosyador sa gobyerno nga si Marvic Leonen ang MILF nga dalion ang negosasyon ug mopagawas ug palitikanhong solusyon sa unang quarter sa tuig 2012.
Gihatagan ug punto ni Leonen ang panginahanglan sa duba ka partido nga makabug-os ug politikanhong solusyon sa problema sa labing daling panahon.
Subling gipahayag ni Leonen nga ang sugyot sa gobyerno, dili lamang maghatag ug workable pragmatic framework kon dili maghatag usab kini ug plataporma alang sa usa ka matuod nga deliberative democracy tali sa mga Filipino.
Gihulagway ni Leonen ang maong sugyot nga flexible ug maka-ayo sa interes sa kinabag-an sa katawhan ug puno sa prinsipyo.
Mahinudmoman, nga ang kagubot sa Mindanao nagsugod niadtong 1974 tali sa Armadong Kusog sa Pilipinas ug Moro National Liberation Front diin gibana-banang 150 mil ang nakalas hangtud nga napirmahan ang pinal nga kasabutan sa kalinaw niadtong niadtong Septeymbre 2, 1996 ilalom ni kanhing Presidente Fidel Ramos.
Apan ang maong kasabutan hugtanong gisupakan sa MILF ug nagpadayon ang gubat nga maoy nagtukmod sa gobyerno sa pagbukas ug laing sinultihay sa kalinaw uban sa MILF niadtong 1997.
Ang nasangpit nga sinultihay nahugno dihang gideklarar ni kanhi Presidente Joseph Estrada ang all-out war batok sa MILF niadtong tuig 2000.
Ang sinultihay sa kalinaw nabuksan ug balik panahon sa administrasyon ni kanhi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo niadtong 2001apan nalangan kini hangtud na natapos ang iyang termino niadtong Hunyo 30, 2010 nga nagpabilijng walay nabug-os nga kasabutan.
Gipadayon ni Presidente Benigno Aquino III ang negosasyon uban ang taas nga paglaum nga makab-ot ang kasabutan tali sa MILF sa di pa matapos ang iyang termino karong 2016.(ATR/PIA9-Zambo Norte)
